Πόσοι από μας, τους τυχερούς, που μεγαλώσαμε με γιαγιάδες στο σπίτι, δε νοσταλγούμε την εποχή που, ως παιδιά, ερχόταν η ώρα να μας πουν το παραμύθι; Αλλά κι όσοι δεν είχαμε αυτήν την τύχη, είχαμε σίγουρα τη μαμά ή τη δασκάλα να μας ταξιδεύουν στη χώρα της φαντασίας, σε μαγεμένα δάση που ζουν νεράιδες και ζώα με ανθρώπινη λαλιά, πάνω σε φτερωτά άλογα ή αγριεμένους δράκους!
Το παραμύθι, ωστόσο, πέρα από τον ψυχαγωγικό του ρόλο έχει πολυσύνθετη επιρροή στον παιδικό ψυχισμό.
Είναι ένα ισχυρό εργαλείο ωρίμανσης του συναισθηματικού κόσμου του παιδιού. Η πλοκή, οι σχέσεις των ηρώων, τα παθήματα και οι περιπέτειές τους δίνουν στον μικρό ακροατή τη δυνατότητα να αναγνωρίσει στάσεις, συμπεριφορές και κινδύνους, να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, ταυτιζόμενο με τον έναν ή τον άλλο ήρωα. Τα περισσότερα παραμύθια, εξάλλου, έχουν έναν διδακτικό χαρακτήρα, καθώς κρύβουν στον πυρήνα τους καταστάσεις που με τον έναν ή άλλον τρόπο θα κληθεί να αντιμετωπίσει το παιδί στην ενήλικη πια ζωή του: την απώλεια, το θάνατο, τη ζήλεια, το φθόνο, τις δυσκολίες της αγάπης…
Μέσα από τα επαναλαμβανόμενα στερεοτυπικά μοτίβα των παραμυθιών, το παιδί μαθαίνει, ακόμα, να διακρίνει τις ποιότητες και τις αξίες των ανθρώπων και διδάσκεται τις συνέπειες των επιλογών. Η επικράτηση του «καλού» ήρωα, στο τέλος, που επέρχεται ως κάθαρση, καθησυχάζει τις παιδικές αγωνίες και επιβεβαιώνει τις αξίες της καλοσύνης, της αρετής και της αλληλεγγύης.
Σημαντικός είναι ο ρόλος του παραμυθιού στη διαμόρφωση κοινωνικής συμπεριφοράς αλλά και στην ενίσχυση του δεσμού με την οικογένεια και κυρίως με εκείνον που έχει το ρόλο του αφηγητή. Το παραμύθι δημιουργεί το πλαίσιο ώστε το παιδί να θέσει τις απορίες και τους προβληματισμούς του, να συζητήσει όσα του έκαναν εντύπωση ή το απασχόλησαν και να ενισχύσει το βαθμό εμπιστοσύνης και ασφάλειας με το οικείο του περιβάλλον. Από την άλλη, ο ενήλικας –γονιός, γιαγιά ή εκπαιδευτικός, έχει τη δυνατότητα να αντιληφθεί τους βαθύτερους προβληματισμούς του παιδιού και να επέμβει αναλόγως.
Μην παραμελείτε, λοιπόν, την αξία του παραμυθιού και αν είναι δυνατόν εντάξτε το στο καθημερινό σας πρόγραμμα, ως ένα είδος τελετουργικού, λίγο πριν τον ύπνο λόγου χάρη. Έτσι, θα δημιουργήσετε μια ξεχωριστή στιγμή μέσα στη μέρα που το παιδί θα περιμένει με αδημονία και όπου θα απολαμβάνετε κι οι δυο τον δικό σας χρόνο, γεμάτο θαλπωρή αλλά και μαγεία!
